Wat hebben leiderschap en gelijkwaardigheid met elkaar gemeen?

De luisterversie van mijn artikel deze week duurt een kleine 7 minuten.

In de meeste organisaties maken we gebruik van organigrammen en hiërarchie. De leider zit bovenin de pyramide en heeft de visie en draagt deze uit in een duidelijke missie en strategische plannen. Ik heb deze leiders in mijn leven vaak meegemaakt en was onder de indruk van hoe serieus zij een verhaal konden vertellen wat indrukwekkend was, maar vaak onlogisch was. Een verhaal dus wat niet overeen kwam met de realiteit of waar zijn mensen niet in geloofden. Toen ik net begon in dit vak, kon ik hierover moeilijk mijn mond houden. Ik lachte naar ze, maar dan wel zo dat zij er ongemakkelijk van werden, zodat ze zich realiseerden dat mensen door deze verhalen  heen kijken. Ik ben en blijf nog steeds met stomheid geslagen als ik weer zo’n verhaal hoor en iedereen knikt ja of doet alsof. Iedereen is bang voor zijn baantje of zijn beoordeling en daarom houden ze hun mond. In de afgelopen jaren is dat eigenlijk alleen maar erger geworden.

Als we kijken naar de resultaten van bovenstaand, worden de bedrijven en organisaties hier niet bepaald succesvoller van. Bovendien zie ik de mensen steeds ongelukkiger worden. Ze doen niet meer wat ze leuk vinden of waar ze gemotiveerd door raken. Ze hebben geen ruimte meer om hun passie in hun werk kwijt te kunnen. Ze krijgen geen budget meer om hun talenten te ontplooien. Ze voelen zich vaak als gevangen dieren. Ik heb in organisaties gewerkt waar mensen letterlijk bang waren om verantwoordelijkheid te nemen. Wat nou als ze een fout zouden maken? Dan maar terug in de kooi en je koest houden. Ik was eens gevraagd om een crisis op te lossen in een groot programma. Het projectteam, waarin 7 mensen zaten, vertoonden het eerder besproken gedrag. Ik heb hun manager opgezocht en deze meldde dat hij niet goed wist wat zijn mensen deden en of ze überhaupt wel konden wat van ze gevraagd werd om deze crisis op te lossen. Dat klinkt vreemd he? En dat was het ook, want het ging over onder andere universitair geschoolde mensen. Ik heb destijds samen met mijn externe team twee maanden eerder af kunnen zwaaien, omdat we deze mensen het geloof in hun eigen kunnen hebben terug gegeven. Ze hebben het ook zelfstandig naar een uitstekend resultaat gebracht. En ik ben nog steeds trots op ze. Oh ja en de betrokken manager? Die heeft gevraagd om een 6- maanden coaching traject met mij, want hij wilde ook graag leren deze resultaten te behalen. En dat doet hij nu ;-)

Wat is nu het moraal van het verhaal? Manager leiden te vaak op details en maken er soms een sport van om inhoudelijke feiten beter te weten dan hun mensen. Puur om ze af te troeven. Ondertussen hebben ze niet in de gaten dat ze hun echte verantwoordelijkheid niet nemen. Het vorige artikel ging over liefde of angst. Ik kan je vertellen dat heel veel leiders ook handelen uit angst. Ze zijn vaak heel onzeker ook als ze dit niet duidelijk laten blijken. Deze leiders hebben vanuit hun voorbeelden (lees topmanagement) geleerd spelletjes te spelen en macht uit te oefenen op een manier die het daglicht vaak niet verdraagt. Zo houden ze hun angst en onzekerheid goed verborgen voor de buitenwereld. In de film “the gladiator” laten ze goed zien hoe bang en onzeker de zoon van keizer Marcus Aurelius was en welk gedrag hij tentoon spreidde om macht uit te oefenen. Hij won hier alleen nooit de liefde van zijn vader mee. En zo is het ook met leiders uit organisaties. De leider is geen fan van zijn medewerkers en zij worden het zeker niet van hem. Kortom, leiders die angst inboezemen, zullen geen gelukkige mensen in succesvolle organisaties creëren. En ze zullen (afgezien van geld) zeker geen positieve bijdrage leveren aan een zinvolle samenleving.

Leiders die veel macht uitoefenen hebben ook geleerd hoe ze veel geld verkrijgen met deze praktijken. Ik spreek hier niet over invloed, maar over macht. Ik zeg altijd: “macht staat gelijk aan verantwoordelijkheid”. Kortom, je probeert altijd ‘het juiste’ te doen en het juiste voorbeeld te zijn. Liefdevol leiderschap probeert een voorbeeld te zijn en nog meer te worden om ‘het juiste’ te doen en het juiste te zijn. Leiderschap dat verantwoordelijkheid neemt en anders aankijkt tegen leiderschap.

Liefdevol leiderschap gaat uit van het principe van gelijkwaardigheid. Een leider wordt gevolgd. Niet omdat hij macht uitoefent, maar omdat hij een goed voorbeeld stelt, waar de anderen in geloven. Een leider zal zich als mens altijd gelijkwaardig opstellen en gedragen. Als leider ziet hij zichzelf ook als gelijkwaardig ten opzichte van anderen. Hij heeft alleen een andere verantwoordelijkheid. Een echte leider weet heel goed hoe hij iedereen nodig heeft om geluk en succes duurzaam te bereiken. Hij ziet de anderen als net zo belangrijk als hij. Ze hebben alleen een andere rol en verantwoordelijkheid. Iedereen is nodig om duurzaam een samenleving in balans te scheppen. 

Liefdevol leiderschap en gelijkwaardigheid hebben dus alles met elkaar gemeen. Het een kan niet ontstaan zonder het andere. Gelijkwaardigheid schept zulke natuurlijke dynamieken die zoveel geluk en succes in zich dragen, dat vele leiders dit helaas vergeten zijn. En gelijkwaardigheid is nog maar een van de belangrijke principes waaruit liefdevol leiderschap bestaat. Er zijn er nog meer, die eerdergenoemde resultaten volstrekt natuurlijk en met minimale inspanning en maximale output kunnen realiseren. 

Ben jij een leider en wil jij een ander voorbeeld stellen dan dat jij zelf hebt gehad? Wil jij gelukkige mensen zien in jullie succesvolle organisatie? Wil jij je leiderschap op een hoger plan tillen? Denk jij te weten dat jouw maximale potentieel nog niet bereikt is? Meld je hier dan aan voor een van mijn leiderschapsprogramma’s van liefdevol leiderschap.